2016թ օգոստոսին Էրեբունի ԲԿ-ում Անգիոգրաֆիայի բաժանմունքի ինվազիվ սրտաբան Ա. Ծատուրյանը կատարեց՝ Հայաստանում նմանը չունեցող մի քանի էնդովասկուլյար վիրահատություններ:
- Արգանդի զարկերակների էմբոլիզացիա
- Հեմանգիոմայի և ազդրային ավշային հանգույցի մելանոմայի մետաստազների նախավիրահատական էմբոլիզացիա
- Հսկա հեմանգիոմայի էմբոլիզացիա
Հիվանդ Ս.Է., ծնված 1968թ., ընդունվեց Էրեբունի ԲԿ՝ մեջքի ցավի, հաճախամիզության, որովայնի փքվածության գանգատներով: Ախտորոշում՝ բազմաավշային արգանդի միոմա, արգանդային արյունահոսություն: Արգանդի չափսերը համապատասխանում են 20 շաբաթական հղիությանը:
Կլինիկական և լաբորատոր հետազոտություններից հետո, տեղային անզգայացման տակ, հիվանդին անցկացվեց արգանդային զարկերակների էմբոլիզացիա: Կատարվեց ազդրային զարկերակի պունկցիա, այնուհետև դրա միջով անցկացվեց հատուկ կաթետեր՝ նախատեսված արգանդային զարկերակների կաթետերիզացիայի համար: Անգիոգրաֆիկ հսկողության տակ սկզբում կատետերը անցկացվեց ձախ արգանդային զարկերակ: Անգիոգրաֆիկ հետազոտությունից հետո կատարվեց էմբոլիզացիա , մինչև ՙսլաջ- ֆենոմենի՚ առաջացումը: Աջ արգանդային զարկերակը նույնպես էմբոլիզացվեց: Էմբոլիզացիայի ավարտից հետո կաթետերները հեռացվեցին և ազդրային զարկերակի վրա դրվեց ճնշող վիրակապ մի քանի ժամով: Վիրահատությունը տևեց 30-40 րոպեից ոչ ավել:
Հետվիրահատական շրջանը անցավ սահուն, հիվանդը գտնվում էր բժիշկների հսկողության տակ՝ հիվանդանոցում: Արգանդային զարկերակների էնդովասկյուլար էմբոլիզացիայից հետո արգանդային արյունահոսություն չգրանցվեց:
Հիվանդ Գ.Ռ., ծնված 1990 թ., ընդունվեց Էրեբունի ԲԿ հեմանգիոմայի զարկերակների նախավիրահատական էմբոլիզացիայի համար, որը զբաղեցնում էր կրծքավանդակի ամբողջ աջ հետին մակերեսը, անցնելով պլեվրալ խոռոչ, արտաորովայնամզային տարածություն և կոնք:
Մի քանի տարի առաջ հիվանդին կատարվել էր հեմանգիոմայի հեռացման վիրահատական միջամտություն, սակայն առաջացած արյունահոսության հետևանքով այն ընդհատվել էր: Հեմանգիոմային բնորոշ են ուժեղ արյունահոսությունները բաց միջամտությունների ժամանակ: Հիվանդին նախատեսվում էր անցկացնել կրկնակի վիրահատություն հեմանգիոմայի զարկերակի էմբոլիզացիայից հետո:
11.08.16 թ.-ին, հիվանդ Գ.Ռ.-ին անցկացվեց սելեկտիվ անգիոգրաֆիա: Պարզ դարձավ, որ հեմանգիոման սնվում էր աջ միջկողային զարկերակներից, որոնց տրամագիծը կազմում էր 3-4մմ, և աջ ենթանրակային զարկերակի ճյուղերից: Կատարվեց նշված զարկերակի ճյուղերի սելեկտիվ կաթետերիզացիա և էմբոլիզացիա միկրոզսպանակների օգնությամբ: Կրկնակի անգիոգրաֆիկ կոնտրաստավորման ժամանակ հեմանգիոման չի դիտարկվել: Հիվանդը դուրս է գրվել երկրորդ օրը և պատրաստվում է հեմանգիոմայի հեռացման բաց վիրահատությանը:
Հիվանդ Դ.Ա., ծնված 1936թ., ընդունվեց Էրեբունի ԲԿ 16.08.16 թ-ին հետևյալ ախտորոշմամբ՝ մելանոմայի մետաստազներ աջ ազդրային ավշահանգույցում, արտաքին արյունահոսություն մետաստազի մակերեսից: Հիվանդին նախատեսվում էր կատարել մետաստազի հեռացում, բայց քանի որ մետաստազը ուներ շատ մեծ սնուցող զարկերակային ցանց, որոշվեց անցկացնել նախավիրահատական մետաստազի զարկերակների էմբոլիզացիա՝ արյունահոսության վտանգը նվազեցնելու նպատակով (նկ. 1):
Հենց նույն օրը , տեղային անզգայացման տակ, կատարվեց աջ ստորին վերջույթների զարկերակների սելեկտիվ անգիոգրաֆիա, որից հետո հայտնաբերվեց, որ մետաստազը ունի մի քանի սնուցող ոտիկ, որոնք ձգվում են ազդրային մակերեսային զարկերակի միջին մասից և խորը ազդրային զարկերկի ճյուղերից: Անգիոգրաֆիկ հսկողության տակ կատարվեց մետաստազի սնուցող ոտիկների էմբոլիզացիա, որից հետո կոնտրոլ անգիոգրաֆիկ կոնտրաստավորման ժամանակ մետաստազ չդիտարկվեց:
Հիվանդ Ա.Մ., ծնված 1961թ., ընդունվեց Էրեբունի ԲԿ 15.08.16թ. էպիգաստրալ շրջանի և աջ կողատակի ցավերի գանգատներով: Անամնեզում գրանցվեց լյարդի հսկա հեմանգիոմա 14×10,5×10,5սմ չափսերով: Նշված գոյացումը զբաղեցնում էր լյարդի ամբողջ ձախ բլիթը, մասամբ նաև աջը՝ IV,VII և VIII սեգմենտները: Կլինիկական և լաբորատոր հետազոտություններից հետո հիվանդին նույն օրը կատարվեց որովայնային բնի սելեկտիվ անգիոգրաֆիա, որի ընթացքում բացահայտվեցին հեմանգիոմայի բոլոր սնուցող ոտիկները՝ ձախ լյարդային զարկերակը, աջ բլիթի մի քանի սեգմենտար զարկերակներ - IV,VII և VIII: Բոլոր նշված զարկերակները էմբոլիզացվեցին 300-500 մկմ սֆերաներով: Կրկնակի անգիոգրաֆիկ կոնտրաստավորման ժամանակ հեմանգիոման չի հայտնաբերվել: Հիվանդը դուրս գրվեց 3րդ օրը բավարար վիճակում:
2016թ. հունիսին հիվանդ Ս.Վ., ծնված 1935 թ.-ին., կատարվեց լյարդային զարկերակի քիմիաէմբոլիզացիա լյարդի ձախ բլթի հեպատոցելուլյար կարցինոմայի կապակցությամբ: Ուռուցքի չափսը կազմում էր՝ 9 × 10 սմ: Մեկ ամիս անց անցկացվեց ԿՏ- հետազոտություն՝ գրանցվեց ուռուցքի մասնակի նեկրոզ, առանց չափսերի ավելացման և մետաստատիկ ախտահարումների: Պրոցեսի կայունացմանը հասնելու նպատակով հիվանդին կատարվեց լյարդային զարկերակի կրկնակի քիմիաէմբոլիզացիա (Նկ. 2, 3):
Լյարդային զարկերակի քիմիաէմբոլիզացիան՝ ռեգիոնար քիմիաթերապիայի Էֆֆեկտիվ եղանակներից մեկն է: Այն անցկացվում է տեղային անզգայացման տակ, որը թույլ է տալիս ներմուծել քիմիապրեպարատը անմիջապես պաթոլոգիկ օջախ, ստեղծելով այնտեղ դեղանյութի բարցր խտություն, առանց ընդհանուր օրգանիզմի վրա կողմնային ազդեցության: Արյան հոսքը նորագոյացության մեջ կասեցվում է:
Վերը նշված վիրահատությունները յուրահատուկ են և կատարվում են միայն Էրեբունի ԲԿ-ում: Ըստ կատարման մակարդակի դրանք քիչ տրավմատիկ և քիչ ինվազիվ են, նաև չափազանց էֆֆեկտիվ են: Ներվիրահատական ռիսկը, ցավի սինդրոմը, վերականգնման ժամկետները, համեմատ ավանդական վիրաբուժության, էապես նվազեցված են:
